Het verhaal van de kapperspaal

In vroegere tijden herkende je een kapperszaak of een barbier aan zijn kapperspaal: ook wel barberpole genoemd.

Een opmerkelijk object met een bijzondere geschiedenis.

Knippen, trekken, snijden

De barbier had in de 16e eeuw niet alleen het scheren en knippen in zijn pakket: hij draaide zijn hand er niet voor om een kies te trekken of een kleine operatie uit te voeren. Ook aderlaten behoorde tot zijn taak.

De arm van de patiënt werd afgebonden met een windsel en door gebruik te maken van een stok, kon de arm goed afgekneld worden. Was hij klaar met het aderlaten, dan werden de windsels buiten de deur aan diezelfde stok te drogen gehangen.

Hierdoor kon klanten zien dat de barbier het aderlaten in de vingers had en tevens dat hij vrij was: "de volgende graag".

Het rode, bebloede windsel en het witte afbind-verband dwarrelden door de wind spiraalvormig door elkaar en zie daar: de kapperspaal zag het levenslicht!

Verschil moet er zijn.

Toen het de gegoede burgerij gegund werd om aan een universiteit medicijnen te studeren, kon men zich kwalificeren tot Doctor.

Tja: dan was je natuurlijk meer dan een barbier.

Dit werd ook duidelijk zichtbaar gemaakt door verschil te maken tussen langjassen en kortjassen.

Onder auspiciën van de doctor mocht de barbier-chirurgijn hetzelfde vuile werk als voorheen verrichten.

Voordeel voor hem was echter dat hij ten opzichte van de 'gewone' barbiers wat gestudeerder overkwam. De doctor had ook meer verstand van de bloedsomloop en wist onderscheid te maken tussen het arteriële bloed, wat als rood werd aangegeven en zuurstofrijk was, en het zuustofarme bloed wat werd aangeduid met een blauwe kleur.

Door aan te willen tonen dat men verstand van zaken had voegde men aan de kapperspaal dus een derde kleur toe: Blauw!

Goud wat er blinkt

Dat gold niet in dit geval: de gouden bollen die de hedendaagse kapperspalen sieren zijn oorspronkelijk afgeleid van de loden bekkens die gebruikt werden om bloedzuigers in te bewaren en het bloed op te vangen tijdens het aderlaten.

In onbruik geraakt.

Ach: zoals dat gaat..bij de uitvinding van de elektriciteit, kwamen er op den duur ook scheerapparaten op de markt en die dreven de barbier van de werkvloer.

Hij schoolde zich om tot kapper of om het chique te zeggen tot 'coiffeur'.

De kapperspaal, hèt symbool van de barbier, werd van de gevel gehaald en belandde op zolder. Daar lag hij een jaar of 50 te verstoffen tot er een nieuwe hype in opmars kwam: scheren met open mes!

Mannen met baarden

Het stoppelbaardje is uit. Wil je goed voor de dag komen, dan draag je als man een volwassen baard. Geen woest zeeroversgeval, maar een gesoigneerde haardracht onder de kin.

Pommade, snorrenvet: alles wordt uit de (grootmoeders)kast gehaald om er tiptop uit te zien.

Niet iedereen heeft het onderhoud van een mooie baard in de vingers.

Hierdoor voelden steeds meer mannen en vrouwen zich geroepen om het scheermes ter hand te nemen om mannen heerlijk te verwennen met een traditionele scheerbeurt.

Plaatje compleet

Tja en als je jezelf een beetje serieus neemt, dan ga je naar zolder om die kapperspaal die opa vroeger aan de gevel had hangen naar beneden en hang je hem vol trots opnieuw aan de muur of gevel van je eigen barbershop of kapperszaak.

Tot je grote schrik zie je dat de houtwormen hebben hem opgegeten.

Of oeps: hij blijkt weggegooid! Wat zonde...

Nieuwe kopen? Waar dan? Maar die nieuwe, chinese, plastic dingen zijn toch niet mooi...?

Nieuwe paal in oude jas

Gelukkig beoefen ik, net als een barbier een oud ambacht: namelijk dat van houtdraaier.

En omdat ik het fijn zou vinden als die mooie oude kapperspaal het straatbeeld zou sieren, heb ik me geroepen gevoeld om de kapperspaal nieuw leven in te blazen.

De paal die u hier op de foto ziet is nagelnieuw; door mij gedraaid.

Hij heeft echter het uiterlijk van een paal die minstens 70 jaar in weer en wind en uitlaatgassen aan de gevel heeft gehangen en vervolgens een jaar of 50 op zolder heeft gelogeerd.

Door gebruik te maken van de 'verouderende schilderstechniek' kan hij in mijn ogen voor een authentiek exemplaar doorgaan met dien verstande dat hij in een sterke (matte) lak is gezet om hem het lot van zijn voorgangers te besparen.

Het bijbehorende RVS-frame wordt naar gelang de situatie aan uw gevel aangepast en voorzien van een zwarte laklaag. Bij kapperspalen met zilveren bollen kan ook gekozen worden voor het neutrale, stoere uiterlijk van het RVS.

Ook de nieuwe serie 'Bright'die sinds november 2021 verkrijgbaar is en waarbij het kenmerkende craquele is vervangen voor heldere, strakke kleuren is op dezelfde duurzame wijze vervaardigd.

U hoeft dus niet elk jaar opnieuw de ladder op te klimmen om de verfkwast te hanteren in plaats van dat u met de scheerkwast aan het werk bent!

Maatwerk

Het hele proces van het maken van deze kapperspalen ligt in mijn hand(en).

Het draaien en het beschilderen wordt met de hand gedaan, evenals het vergulden.

De ophangconstructie is maatwerk omdat elk pand waar hij geplaatst moet worden anders is.

Ook als de paal vrijstaand geplaatst gaat worden, is er een mogelijkheid dit aan de situatie aan te passen

Sommige exemplaren zijn voorzien van verlichting en/of reclame: uiteraard is dit op een verantwoorde wijze in de constructie aangebracht.

Zo heeft iedere paal op zijn eigen unieke uitstraling en dat is zijn charme en het kenmerkende aan een kapperspaal van mijn hand.

Het kan echter zijn dat u zelf een model in gedachte heeft waarvan u al jaren droomt.

Lance uw wens:

U VRAAGT EN IK DRAAI !

Met vriendelijke groet;

Nancy van der Reijden,

ambachtelijk houtdraaier.